Yenidoğan sarılığı ya da bebek sarılığı.
Yeni doğmuş bebeklerde kanlarındaki bilirubin miktarının artması
neticesinde görülen bir çeşit sarılıktır. Doğumdan sonraki ilk haftada
her doğan bebeğin kanında az veya çok derecelerde mutlaka bilirubin
miktarında artış gözlenmektedir. Yenidoğan sarılığı, hayata yeni
başlamış bebeklerde en sık görülen sıkıntılardan birisidir. Normal doğan
bebeklerin %60’ında görülürken erken doğan bebeklerin %80’inde
görülebilmektedir.
Sarılık, vücutta bilirubin denilen sarı Maddenin artması sonucu
cildin ve gözün beyaz kısımlarının boyanmasıdır. Kanda bilirubin
seviyesinin yükselmesiyle, vücut kademeli olarak baştan ayaklara doğru
boyanır. Eğer bebeğin cildindeki sarılık göbek hizasını geçmişse,
kandaki bilirubin düzeyine bakmak gerekir.Parmakla hafifçe burun ya da
karın cildine bastırılıp kaldırıldığında sarı renk daha bariz bir
şekilde tespit edilebilir.
Bilirubinin kandaki miktarı ile vücuttaki sararmanın oranı ve gözlendiği bölgeler şu şekildedir:
- I – Bilirubin oranı 5 ile 8 mg/dl arasında ise baş ve boyun bölgesi sararır.
- II – Bilirubin mikarı 8 ile 10 mg/dl arasında ise gövdenin üst bölümü sararır.
- III – Bilirubin miktarı 10 ile 13 mg/dl arasında ise gövdenin alt kısmı sararır.
- IV – Bilirubin miktarı 13 ile 16 mg/dl arasında ise kol ve bacaklar sararır.
- V – Bilirubin miktarı 20 mg/dl civarında ise eller ve ayaklar sararır.
Bilirubin değerleri her bebek için farklı değerlendirilir. Bebeğin
doğum haftası, kilosu, beslenme şekli, doğum sonrası kaç Saatlik olduğu
göz önünde bulundurulur. Sarılığın ilerlememesi için bebeğin iyi
beslenmesi, bol dışkı ve idrar yapması şarttır. Anne-bebek arasındaki
kan gurubu ilişkisini de mutlaka gözden geçirmek gerekir.
Yenidoğan döneminde çeşitli nedenlerle sarılık gelişebilir. En sık
görülen fizyolojik (normal) sarılık, bebeklerin %50’sinden fazlasında
ortaya çıkar. Sarılık 3. Günden sonra başlar ve 2-3 hafta sürebilir.
Diğer nedenler arasında yeterli beslenememe, Anne Sütü sarılığı ve kan uyuşmazlığı sayılabilir.
Anne Sütü Sarılığı için
Bu tür sarılık için bebeğin anne sütü ile beslenmesi 24 ile 72 saat
arasında bir süre için kesilir ve bebek hazır mama ile beslenir.
Sarılığın hızlı bir şekilde azaldığı gözlendikten sonra bebeğe anne sütü
tekrar verilmeye başlanır. Anne sütü tekrar verilmeye başlandığında
sarılığın tekrar artmaması beklenir.
Sarılık artışını önlemek için sık emziriniz. Saat
başı, 1-2 Saatte bir… Bebeği 4 Saatten fazla uyutmamalı, takviye
gerekiyorsa şekerli Su kullanılmamalı, doktorun uygun gördüğü bir mama
verilmelidir.
Sarılığın Tedavisi
Sarılığın tedavisi kolay ve mümkündür. Fototerapi en sık kullanılan
tedavidir. Fototerapi cilde devamlı ışık sağlayan basit bir işlemdir.
ışığın, gözün retina tabakasını yormaması için işlem sırasında bebeğin
gözü bantlanır. Sarılık seviyesi hızla artış göstermiyorsa fototerapi
sırasında annenin emzirmesine izin verilir.
Hastaneden taburcu olmadan her bebeğin sarılık seviyesine bakılır.
Normalden fazla bulunursa fototerapiye alınır. Fototerapi sonrası tekrar
yükselme olabilir. Bunun da kontrol edilmesi gerekir. Evde bebeğin
rengi gittikçe sararırsa, bekletmeden sarılık seviyesine tekrar
bakılmalıdır.
Kan Değişimi
Kandaki bilirubin düzeyi aşırı miktarda arttığında ya da artma eğilimi gösterdiğinde bebeğin kanının tamamen değiştirilmesi şeklinde
uygulanır. Bebeğin kanının değiştirilmesine karar verilirken, bebeğin
doğum haftası, doğum ağırlığı, kaçıncı günde (yaş) olduğu göz önüne
alınır ve bilirubin miktarı 20-25 mg/dl’nin üzerinde olursa bu işlem
doktor onayı ile uygulanır
Sarılıkla ilgili şu durumlarda Doktorunuzu arayabilirsiniz
- Bebeğin rengi koyu sarı veya portakal rengine dönüşürse,
- ilk haftalarda Günde 1-2 kere dışkı yaparsa,
- Günde sadece 3-4 kere idrar yaparsa,emzirme sonrası ağlıyorsa,
- ilk ayın sonunda hala sarı ise.